Tekst Peter Hossli Fotografie Robert Huber
“Daar rechtsonder, dat is mijn vader,” vertelt Hugh Hixon, eerbiedig wijzend naar de glimmend stalen container waarin Hixon Senior zich bevindt. Hij is sinds 1981 ondergedompeld in vloeibare stikstof van -196° Celsius, maar volgens zijn zoon niet dood. Nee, hij is slecht “gedeanimeerd”. Bij het Amerikaans cryonicabedrijf Alcor gaan de zaken voortreffelijk, terwijl de ingevroren lichamen wachten op de meest indrukwekkende wettenschappelijke doorbraak aller tijden: herrijzenis.
Voor het Alcor-gebouw staan drie palmbomen die naar de onbewolkte hemel reiken. De luchtvochtigheid is laag, doordat het zelden regent in Arizona. Gedurende de zomer worden regelmatig temperaturen van 40° Celsius bereikt. Binnen is het reukloos en heerst een constante temperatuur van 23,5°. Bij de ingang hangen foto’s van ingevroren patiënten aan de muur. Over de dood wordt hier niet gesproken. Op de naamplaatjes zijn de geboorte – en overlijdensdata gegraveerd met het onderschrift “eerste levenscyclus”. Tevens staat er een gouden Emmy-award – de Oscar van de televisie – in de hal. Deze is eigendom van een ingevroren schrijver; zodra hij ontdooid is, kan hij het beeldje weer mee naar huis nemen.
Hixons bedrijf is de onbetwiste marktleider van de drie Amerikaanse cryonica-aanbiders. Alcor Life Extension Foundation telt op dit moment zo’n 800 leden, en in het klinisch gekoelde magazijn in Scottsdale, Arizona, liggen 74 patiënten ingevroren en ongeveer twaalf huisdieren, voornamelijk honden en katten.
Leden van Alcor zijn bereid diep in de buidel de tasten voor een ingevroren rustplaats in stikstof. Een algehele lichaamsonderdompeling – van de teen tot de kruin – kost 150’000 dollar; neurosuspensie – alleen het hoofd – kost 80’000 dollar. Helemaal niet duur, meent Hixon, voormalig luchtmachtofficier en nu technisch manager bij Alcor. De beloning is “enorm” volgens de biochemicus. “Het is net en loterij waar je niet weet of je gaat winnen”, zegt Hixon. “Om te winnen moet je eerst een lot kopen.”
Hixon wil graad zijn vader weer zien, dus ook hijzelf wordt ingevroren wanneer dat moment aanbreekt. Hij zou het leuk vinden om een kloon te vervaardigen van zijn vader zichzelf. Met dit superieure intellect, een mix van vader en zoon, wil hij gaan reizen, zo ver als mogelijk: “Niet op deze aarde, maar ver buiten ons zonnestelsel.”
Hixon draagt en beige katoenen broek, een beige overhemd van militaire snit en een grijs T-shirt; in de kraag hebben motten een stuk of drive gaten weggegeten. Hij is alleenstaand. De dood vindt hij “een verplicht nummer”. Hij heeft er “geen enkele belangstelling” voor. Hij is zestig en, op een enkele witte pluk haar na, kaal. Naast zijn zwarte digitale horloge draagt hij een smalle stalen armband. Het is zijn Alcor-identificatie, deze bevat nauwgezette instructies. Bij zijn dood moet het lichaam van Hixon razendsnel en op precies de juiste manier behandeld worden. “Om te voorkomen dat mijn lichaamsweefsel in de toekomst aangetast zou zijn”, zegt hij.
Want zodra een arts het overlijden heeft geconstateerd, telt élke minuut. Waneer de bloedcirculatie in het brein is gestopt, worden de cellen door een chemische reactie direct aangetast en veranderen deze in een drassige, vochtige substantie. Om dit rampzalige afsterven te voorkomen wordt de cryopatiënt aangesloten op een hart-longmachine. Hiermee wordt kunstmatig de bloedsomloop op gang gehouden.
Hixon toont ons de operatiekamer waar alles met plastic is bedekt. Overal zijn notities ten zien zoals “A-1235, voorzover bekend geen besmettelijke ziekte”. A-1235 is stervende. Hij kan elk ogenblik arriveren. Hixon heeft de operatietafel gereinigd, de container met antivries gevuld en de hart-longmachine zorgvuldig gecontroleerd. Pers wordt niet toegelaten tijdens de zogeheten suspensieprocedure; een onthoofding zou te griezelig zijn, en daardoor schadelijk voor het imago van Alcor. Maar Alcor legt wel alles op video vast. Ooit zullen de patiënten hun oneindige begin zelf kunnen bewonderen.
De operatiekamer lijkt meer op een opslagruimte, smal en karig uitgerust met ouderwetse verlichting en een oude operatietafel. Er is niets te zien van de ultramoderne instrumenten die we van sciencefictionfilms kennen. “Oud maar functioneel”, zo beschrijft Hixon de sobere kamer. In deze operatiekamer voert een team, bestaande uit een dierenarts, een neurochirurg en een technicus, de suspensieprocedure uit. Hixon zelf heeft bijna alle suspensieprocedures meegemaakt. Met een infuus worden bloed en water vervangen door Viaspan, een chemisch preparaat op glycerolbasis, om bevriezing te voorkomen. Deze procedure, nitrificatie genoemd, dient om te voorkomen waar tegenstanders van cryonica het meest op wijzen, namelijk de afbraak van lichaamsweefsel door intense kou. “De cellen komen terecht in een glasachtige matrix en dat duurt tussen zes en acht uur”, aldus Hixon.
In de “cryonisch beschermde” schedel worden twee gaten geboord, ter grootte van een knoop. In beide gaten wordt via een draadje een microfoontje ingebracht om de breuken te horen. De patiënt wordt verpakt in droog ijs en omwikkeld met wit plastic en tot – 130° Celsius afgekoeld in een tempo van één graad per uur. Op deze manier zullen de cellen niet scheuren. Tenslotte wordt het geheel in een stalen container geplaatst die gevuld is met vloeibare stikstof. “Om veiligheidsredenen plaatsen we het hoofd aan de onderkant”, legt Hixon uit. Het vacuüm gaat verloren als de stikstof plotseling zou verdampen. Volgens de inzichten van de cryonica is het hoof van de patiënt het belangrijkste orgaan. Daarom wordt elk individueel hoofd ondergebracht in een aluminium vat dat op een spaghettipan lijkt.
Hixon beschouwt de dood als en probleem waarmee hij lang heeft geworsteld, maar dat hij nu onder controle heeft, dankzij Alcor, zijn reddingsboei. Hoe kan hij zo zeker zijn dat het werkt? “Hierdoor,” zegt Hixon en schakel het licht uit en aan in de operatiekamer. Het wordt donker en dan weer licht. “Midden in de nacht kan ik licht maken zonder de zon. Oftewel, technologie werkt altijd”, zegt hij. Hij noemt ook de werking van een calculator en harttransplantaties als bewijzen voor zijn theorie. “De wil van God? Laat me niet lachen” zegt Hixon, “al sinds we op twee benen rondlopen hebben we de wil van God ondermijnd.”
En doorsnee-lid van Alcor is mannelijk, atheïst en hoogopgeleid, heeft en hoog IQ en is vermogend, aldus de algemeen directeur van Alcor, psychiater Jerry Lemler (52). De meeste leden hebben een leftijd tussen 39 en 62 jaar en zijn kinderloos. Lemler is de eerste arts die de post bekleedt. Hij huist in een klein kantoor. Zijn forse buik is gehuld in een wit overhemd en hij draagt een enigszins gekreukelde gele das. Zijn vrouw, dochter en schoonzoon hebben hun lichamen ook alvast aan Alcor nagelaten. Zijn zoon is de enige die dat niet heeft gedaan; hij dient op het ogenblik in het Amerikaanse leger en mocht hij in uniform overlijden, dan geldt een wettelijke verplichting om autopsie te verrichten. Daarmee wordt een fatsoenlijke suspensie onmogelijk.
Lemler beschrijft gedetailleerd hoe nieuwe lichamen kunnen aangroeien onder ingevroren hoofden en op welke manier oplossingen gevonden zullen worden voor de drie belangrijkste cryonische problemen: een ziekte genezen; het verouderingsproces tegengaan en het repareren van vernietigd celweefsel. Wetenschappers zijn “zeer dichtbij” het stopzetten van het verouderingsproces. Klonen, nanotechniek in de medische wettenschap en stamcelonderzoek zijn futuristische toepassingen, waarin recentelijk vooruitgang is geboekt. “Ik ben optimistisch over het reconstrueren van cellen.”
Lemler eindigde zijn praktijk in Tennessee en deed afstand van tachtig procent van zijn salaris: “ter wille van de belangrijkste taak uit mijn loopbaan.” Voorheen trachtte hij levens te verlengen maar: “nu heb ik de kans levens te redden.”
Hij volgt aandachtig het euthanasiedebat in Europa. Zijn ideaal zou zijn de cryonische procedure direct na het overlijden uit te voeren. Zo zijn de organen het best beschermd. Maar suspensie uitvoeren op een levend persoon zou moord betekenen. “Bovendien”, zegt technicus Hixon, “dan zou de levensverzekering niet uitgekeerd worden.”
Maar wat gebeurt er als je ver van Phoenix komt te overlijden? Van tijd tot tijd gebeurt het dat bijna dode leden naar deze stad in de woestijn zodat ze, onmiddellijk na overlijden. Volgespoten kunnen worden met antivries. Anderen treffen en regeling met hun plaatselijke begrafenisonderneming om als luchtvracht verstuurd te worden naar het vliegveld van Scottsdale, alwaar de Alcor-ambulance het stoffelijk overschot onmiddellijk ophaalt. Het is essentieel dat de procedure snel verloopt. Volgens de cryonische inzichten kan het geheugen tot maximaal 24 uur bewaard blijven na een hartstilstand.
Mike Perry beheert het archief bij Alcor; het is een magere kerel met sjofele, versleten kleding. Hij gebruikt een ongeslepen potlood om dagelijks het niveau van stikstof en water vast te leggen. Indien nodig vult hij het ijskoude mengsel bij. Hij brengt de hele dag door in het Alcor-gebouw, behandelt urgente telefoontjes en schrift artikelen over koeltechnologie.
Al op 12-jarige leeftijd, na het lezen van een sciencefictionverhaal over leven na de dood, raakte hij gefascineerd door de cryonica. “Het idee om niet dood te gaan, stond me wel aan. Vanaf dat moment beschouwde ik de dood als een wetenschappelijk vraagstuk,” vertelt Perry, die een doctorsgraad in computerwetenschappen heeft. “Ik zag de maanlanding op televisie en besefte dat de mens in staat is tot grootse dingen.” Perry heeft zelf grote plannen. “Ik wil een betere maatschappij creëren, een paradijs op aarde, met behulp van de wetenschap.”
Wetenschappelijk bezien staat de cryonica op wankele poten. Serieuze wetenschappers in de koeltechnologie glimlachen minzaam. Voor hen geldt: eens dood, altijd dood. Pogingen om dieren te ontdooien zijn jammerlijk mislukt. Het antivriespreparaat is giftig.
Dit is niet het enige element waardoor een crisis onder cartoonisten wordt veroorzaakt. Er was ook nog een, inmiddels geseponeerd, onderzoek naar Alcor wegens moord. De stichting werd beschuldigd van kwakzalverij. Er was één betalend lid in Zwitserland; deze heeft zich teruggetrokken omdat de organisatie zich te weinig aantrok van haar buitenlandse cliënten. In Californië is een andere cryonica-onderneming failliet gegaan door gebrek aan nieuwe klanten. Daar werden de ingeroepen wel ontdooid … en begraven.
Het tij keerde enigszins toen Ted Williams overleed op 85-jarige leeftijd. Hij was een sportlegende, de Cruijff van het honkbal. Zijn kinderen voerden strijd in de media over de vraag of hij ingevroren wilde worden of niet. De “New York Times” wist te melden dat Ted Williams in Scottsdale aan het zwemmen was in een bad met stikstof. Jerry Lemmler, de baas van Alcor, heeft sinds dat moment meer dan vijfhonderd interviews gegeven om “vooroordelen te elimineren”, zoal hij zegt. Het aantal aanvragen voor het lidmaatschap is dramatisch gestegen. Alcor wist de enorme belangstelling te stimuleren door toe te zeggen dat er een internationale uitbreiding gepland staat voor invriesfaciliteiten. Australiërs en Britten kunnen zich in de toekomst in eigen land laten invriezen, waardoor de tijd tussen overlijden en suspensie geminimaliseerd wordt.
Van de 800 leden, heeft 97 procent een levensverzekering afgesloten met Alcor als de begunstigde. De stichting beschikt potentieel over een fortuin van zo’n 70 miljoen dollar. Meer dan de helft van de suspensietarieven wordt ondergebracht in een beleggingsfonds waardoor de reanimatie en de opslag op lange termijn verzekerde zouden moeten zijn. Cryonica-leden kunnen hun vermogen meenemen naar de toekomst. In plaats van hun kapitaal te vererven aan de nabestaanden kunnen ze het onderbrengen in een Alcor-fonds dat als een nuttig startkapitaal kan dienen voor de vele mannen en vrouwen die ooit uit de kou opgewekt zullen worden.
Als ze opgewekt worden…
De Alcor Kolonie
Voor Alcor is tijd de trouwste bondgenoot. Volgend David Pizer., makelaar in Phoenix en inmiddels twintig jaar lid van Alcor: “Het maakt niet uit of we honderd of duizend jaar moeten wachten om ontdooid te worden; het is te vergelijken met een diepe slaap; wanneer we wakker gorden; weten we niet hoe long we afwezig waren.”
Tien jaar geleden heeft hij zijn vrouw Trudy overgehaald te kiezen voor het eeuwige geluk in de toekomst. Trudy zegt “Wij hebben besloten voor altijd bij elkaar te blijven”. Het kinderloze echtpaar zal zich zeker niet eenzaam voelen. Ze zijn dierenliefhebbers en hebben twee Deense doggen en een mini-bullterriër laten invriezen. Volgens David “best betaalbaar.” Hij krabt de nek van Albert, een zwarte Deense dog, zo groot als een kalf en ook lid van Alcor. Trudy is paardenfokster en is aan het onderzoeken of suspensie mogelijk is voor hengsten.
Om te voorkomen dat Alcor aanhangers in eenzaamheid overlijden omdat ze door andere gezinsleden worden beschouwd als zonderlinge buitenstaanders, heft David Pizer op twee uur afstand van Phoenix in Mayer, Arizona een cryonische kolonie gevestigd. Het is een plek waar je “op waardige wijze” ingevroren kunt worden.
Pizer geeft aan dat dit een aantal sociale en technische voordelen brengt. De suspensieprocedure kan direct na het overlijden plaatsvinden, waardoor conservatie van de beste kwaliteit wordt gegarandeerd. Het personeel in de kolonie is dan al op de hoogte van de gezondheidstoestand van de patiënt.
Ook Alcor heeft er baat bij. “Wanneer bejaarden alleen zijn, worde ze dement of laten ze zich gemakkelijk overtuigen”, aldus Pizer. Kinderen van Alcor-leden proberen soms hun ouders op andere gedachten te brengen voordat ze overlijden, “zodat ze het hele suspensietarief zelf kunnen opstrijken.” In de kolonie van Pizer gelden strikte regels voor familiebezoek.
Als gezinsleden tegen orgaandonatie zijn, zal het begunstigde hospitaal die vaak ook niet afdwingen teneinde hoge juridische kosten te voorkomen. Alcor is anders. “We vechten voor elk lichaam,” aldus Pizer. Kiezen voor begraven in plaats van invriezen is volgens Pizer “een belediging van God”. “Een geschenk als het leven mag je simpelweg niet weggooien.”
Hey, ik ben zeer geintresseerd in dit onderwerp omdat ik samen met een klasgenoot mij profielwerkstuk over de cyrotechnologie. We hopen daarom dat u ons wat inside informatie kunt geven over hoe het proces in zijn werk gaat en dergelijke. Misschien heeft u nog hadige tips voor ons, we moeten namelijk zelf een soortgelijke proef gaan uitvoeren, maar zoals u begrijpt is dit best moeilijk. Met vriendelijke groet Sjors en Walter